Herfst

OP009

Herfst in de tuin van mijn vrienden.

Tussen Schokland en Emmeloord

Code: OP010

De schaduwen die de lage zon over het land werpt, het zware ritme van de diepe voren,de herhaling van de vormen trokken mijn aandacht. Ik kwam net uit Schokland, ook al zo’n mooie omgeving. Het landschap als vormgeving. Nu gehuld in herfstkleuren: zwaar geel, herfstbruin, donkergroen en daarboven een blauwe hemel met hier een en daar een wit accent, een wolk.

Maar dit is misschien nog mooier omdat het om een stukje regelmatig omwoelde aarde gaat, om een gerooid aardappelveld om precies te zijn. Je kunt het moeilijk natuur noemen, toch heb ik die neiging. Misschien wel uit gebrek aan beter want hoe moet je groeiprocessen (al dan niet gemanipuleerd door de mens) anders noemen. Dit stukje akkerland weergeven als pure vorm, als een landschap dat je kneedt met je vingers. Zoiets stond me toen voor ogen. Dit is het geworden.

IJssel (2)

Code: OP011

Even verderop ligt Zalk, de woonplaats van mijn vroegere leraar Duits (dat was op de Wijnbeek U.L.O. in Zwolle). Meneer van Gelder, iedereen sprak zijn naam met respect uit, was een ernstige man met een zonnige kant want hij trakteerde ons leerlingen wel eens op een ijsje als de hitte in het klaslokaal ondraaglijk werd. Of hij dat alleen in onze klas deed, weet ik niet. Ik vemoed van niet, daarvoor was hij te rechtlijnig. Misschien hield hij ervan om kleine genoegens van het leven te delen. De rode strepen in mijn schrift ben ik nooit meer vergeten. Maar Duits lees ik nog altijd met veel plezier of nu gaat om Das Parfum van Patrick Süskind of Der Römerbrief van Karl Barth.

Hier raakte ik gesprek met een hoogbejaarde vrouw die een zware verrekijker met zich meezeulde. Ik zie steeds slechter, zei ze. Ja, zei ze met een diepe zucht, Ik heb in het verleden ook veel geschilderd. Dat is zeker mooier dan fotograferen. Een glimlach gleed over haar gezicht. Ze wees met haar hoofd naar de IJssel: Het verveelt nooit.

Tussen Deventer en Heeten

Code: OP012

Dit is lastig, erg lastig om te tekenen. Die berk, daar begin ik mee. Moet ik er takken bij tekenen? Maar dan wordt het chaos. Dat is niet de bedoeling maar wat dan wel? Zo bedenk ik al tekenend steeds weer andere oplossingen. 
Ik ben er nóg niet helemaal uit. Wel heb ik de kleur van de bomen drastisch veranderd, ook heb ik de stammen veel ruwer doen lijken dan dat ze in werkelijkheid zijn (het zijn gladde stammen). Ook heb ik veel meer kleuren aangebracht dan ik op de afdruk van de foto zie (ik druk de opnamen af op gewone A4’tjes van de Hema). De foto hoeft niet per se scherp te zijn. Het gaat me immers om de indruk, niet zozeer zozeer om de vorm, al vind ik plasticiteit in de tekening wel weer belangrijk.

Het paadje langs het Overijssels kanaal is ’s avonds nog mooier dan ’s morgens. Nu krijgen de bomen die prachtige, warme glans die zo karakteristiek is voor de ondergaande zon en komt het licht natuurlijk precies van de andere kant van het fietspad ('s morgens reed ik richting Heeten, 's avonds richting Deventer).

Af en toe moet ik denken aan Monticelli (1824-1886), Hij maakte olieverfschilderijen – ook relatief erg klein – die lijken op bewerkte tapijten, zo dik ligt de verf op het doek. Het moet jaren hebben gekost om zo’n schilderij te maken besef ik nu. Ik heb er laatst nog eentje gezien in het Joods Historisch Museum, hier in Amsterdam (Gedurfd verzamelen, begin 2010). Zowel de jonge Cézanne als de al wat oudere Van Gogh bewonderden zijn werk.

Tussen Zwolle en Kampen

Code: OP013

Ik was op weg naar Kampen, over het fietspad langs de IJssel. Prachtig licht: wolken die voor de zon schuiven, water dat glinstert, het landschap dat nu eens baadt in zonlicht, dan weer gehuld is in schaduw. Dit landschap ligt ten oosten van de dijk waarover het fietspad loopt (Vreugdenrijkerweg). Aan de overzijde van de IJssel ligt Zalk (daar sta ik met m'n rug naar toegekeerd).

Zwollle

Code: OP014

Is dit het gebouw van de waterzuiveringsinstallatie (de basins zijn net niet te zien, ze staan links achter het hek)?  Op de foto die ik heb genomen zijn de contrasten erg groot. Op deze tekening heb ik de contrasten afgezwakt (veel grijs).

IJmuiden

Code: HK001

Op maandag 12 september ben ik samen met Harm Hollestelle, ook beeldend kunstenaar naar IJmuiden geweest. Het was zeven uur in de avond. Daar hebben we twee emmertjes zand van het strand gehaald. Voor zijn nieuwste project (Star Clusters: zie www.ateliers228.nl).

Code: HK002

Die avond woei het hard, erg hard (7/8 op de schaal van Beaufort). Toen we naar het strand liepen blies de wind ons het zand tegemoet. Westenwind dus. Toch nog wat foto's gemaakt, de camera is nu nog van slag. Maar wat een schoonheid, vooral van de golven die op de basaltblokken slaan. Niet lang daarna heb ik deze tekeningen gemaakt in houtskool.

Creil

Code: OP017

Vrienden van mij wonen op een boerderij in Creil. Ik kom er meerdere keren per jaar. Het is niet de eerste keer dat ik er foto's heb gemaakt maar nieuw is het volgende: ik gebruik de foto's om er tekeningen van te maken. Het lijken miniatuurschilderijtjes (afmetingen: 13 x 19 cm) maar niet het penseel of de kwast doet het werk maar mijn vingers.

Ik veeg, duw, druk, teken, wis (met plamuurmes of stanleymesje) en begin opnieuw. Oliepastel dus (niet te verwarren met pastelkrijt dat veel harder is en waarmee je echt moet tekenen). Op deze tekening is het vroeg in de ochtend. De zon moet nog aan kracht winnen om echt door de mist heen te breken. Maar er vallen al schaduwen (die van de bomen vallen op het asfalt). Het begin van de dag: het is 25 september 2011.

Code: OP018

Dit was op de avond er voor. Op het land, ergens in de verte staan twee tenten. Het witte doek licht op. Nog even en het is donker.